Er is weer een toenemende belangstelling voor ambacht en vakmanschap. Daarmee keert ook het idee terug van de school als kleinschalige vakschool of atelier. En van de relatie tussen docent en student als een van leermeester en gezel. Daarbij leren gezellen ook van elkaar en wordt de leermeester uitgedaagd door de interactie met zijn of haar gezellen. Ik heb het geluk gehad dat meerdere leermeesters mijn pad hebben gekruist. De belangrijkste is Yehuda Aschkenasy geweest. Hij was rabbijn uit een rabbijnengeslacht van 500 jaar, overlevende van Auschwitz en de eerste hoogleraar voor Joodse studies in 2000 jaar aan een katholieke theologieopleiding. Zijn lessen waren levendig, hartstochtelijk en legendarisch. Ik heb heel veel aan hem te danken. Aschkenasy heeft mij op het spoor gezet van samen leren en van leren met het hart. Hij gebruikte daarvoor ‘oneliners’ die hij citeerde uit of ontleende aan de Talmoed en de mondelinge joods-chassidische traditie, bijvoorbeeld:
- Het is knap als je door de hele Talmoed heen bent gegaan (qua omvang 50x de Bijbel), maar is de Talmoed ook helemaal door jou heengegaan?
- Wie op weg gaat, wordt tegemoet gekomen. Ga dus niet onder de tafel zitten, maar kom in beweging en het gaat stromen in je leven.
- In de lessen gaat het om de levende ontmoeting met elkaar, de boeken kun je thuis lezen.
- Het vertrouwen tussen leraar en leerling en dat tussen leerlingen onderling gaat aan al het leren vooraf.
- Zoek een leergabber en je hebt er een vriend(in) voor het leven bij.
- Leer levenslang.
Van de volgende uitspraak uit de Talmoed was Aschkenasy zelf het levende bewijs: ‘Veel heb ik geleerd van mijn leraren, meer van mijn collega’s, maar het meeste van mijn leerlingen.’ Ik heb er lang tegenaan gehikt, maar na veertig jaar docentschap kan ik dat inzicht intussen beamen. Elke les op de Academie weer, word ik blij verrast door de uitwisseling met de studenten. Hun levenservaring en inzichten zijn goud waard. Het maakt van de Academie een levendige en hartverwarmende vakschool. Ga en leer dus (samen) en geniet ervan!
Philippe van Heusden, docent en directeur